Wat is mindfulness

Mindfulness… waarom, wat en hoe?

WAAROM mindfulness?

Mindfulness gaat over ons brein dat de hele dag bezig is om ons gezond, veilig en gelukkig te houden. Het helpt ons keuzes te maken, problemen op te lossen, contact te maken met anderen, ons voor gevaar te behoeden. Maar ons brein is niet perfect en werkt nogal eens niet ons voordeel. Nadenken wordt piekeren, niet iedere stressreactie is nuttig en langdurige stress al helemaal niet, we kunnen blijven hangen in reactiepatronen die ons zelf en vaak ook anderen ongemak of zelfs lijden bezorgen. Veel van deze reacties zijn automatisch en onbewust, ze overkomen ons.

Mindfulness helpt je deze automatische patronen te herkennen en er invloed op uit te oefenen, bewuster keuzes te maken, zodat je jezelf niet onnodig in de weg zit.

Voorbeelden van hoe ons brein soms tegen ons werkt:

• Stress: Je moet heel veel doen, eigenlijk te veel en dat is eigenlijk altijd zo! Je voelt je opgejaagd en hebt het gevoel dat je geen controle meer hebt. Chronische stress. Moet dat echt allemaal?
• Piekeren: ’s Nachts blijf je maar nadenken over wat je allemaal nog moet doen. Dit lost niet direct iets op maar kost je wel je rust.
• Oordelen: Je ontmoet iemand en denkt meteen, automatisch: ‘Dit wordt lastig.’ Zo treed je de persoon dus tegemoet.
• Verleidingen: Je weet dat je geen tweede stukje taart nodig hebt maar het blijkt onweerstaanbaar.
  

WAT is mindfulness?

Mindfulness is je bewust worden van wat er op dit moment bij je gebeurt, zowel in je geest als in je lichaam als in de buitenwereld. Dit betekent dat je je bewust bent van je gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties, zonder daar direct een oordeel, zoals goed of fout, over te hebben.

Door deze nieuwsgierige en niet oordelende houding leer je jezelf beter kennen en kun je wijzere keuzes maken en uiteindelijk prettiger leven. Mindfulness draait om bewustzijn en inzicht, niet om “alles goed vinden” of jezelf forceren om positief te denken.

Voorbeeld: Iemand heeft kritiek op jou. Grote kans dat je je bedreigd voelt en in de verdediging schiet, boos wordt of blokkeert omdat je bijvoorbeeld denkt: ik ben niet goed genoeg. Mindfulness helpt je om die spanningen, gevoelens, gedachten en je neiging tot reageren op te merken. Dat geeft je ruimte om bewust te beslissen hoe wijs met die kritiek om te gaan.

Mindfulness gaat verder dan het helpen oplossen van problemen of het verminderen van stress. Het is een vaardigheid waarmee je jezelf beter leert kennen en daarmee ook een krachtig hulpmiddel voor persoonlijke ontwikkeling en groei. Door mindfulness te beoefenen, kun je je leven op een diepere, betekenisvollere manier ervaren.

HOE doe je mindfulness?

Oefenen! Mindfulness is een vaardigheid die iedereen kan ontwikkelen door bewust  tijd te nemen om te oefenen. De cursus Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) wordt hier veel voor gebruikt.

MBSR is een training die in de jaren ’70 werd ontwikkeld door Jon Kabat-Zinn, een celbioloog. Hij wilde deze inzichten over ons brein toegankelijker maken. De cursus bestaat uit acht bijeenkomsten van ongeveer 2,5 uur en oefeningen thuis. Daarin wordt aandacht besteed aan: aandacht, automatisch gedrag, waarnemen, doen en zijn, aanwezig zijn in het nu, het lichaam, gedachten, gevoelens, stress, communicatie, balans in het leven en hoe je dit in het dagelijks leven integreert. 

Bijvoorbeeld

• De ademhaling gebruiken om je aandacht in het hier en nu te brengen
• Een bodyscan om spanning in je lichaam op te merken.
• Het observeren van je gedachten zonder erin mee te gaan.

Mindfulness is eenvoudig, maar vraagt wel bewuste aandacht en regelmatig oefenen. Na een MBSR-cursus heb je een sterke basis, maar het is wijs om regelmatig te blijven oefenen. Daardoor groeit je vermogen tot aandacht en bewustzijn. 

Waarom juist de focus op Stress Reductie

Stress domineert ons leven vrijwel dagelijks: van bedreiging van onze gezondheid, onze baan, een examen, deadlines tot sociale verwachtingen, een overvolle agenda en piekergedachten. Het is vooral de aanhoudende, chronische stressreactie die ons lichaam en onze geest ondermijnt. De training Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) helpt stress te herkennen en onderscheid te maken tussen nuttige en overbodige stressreacties, zodat je bewuster en effectiever kunt reageren.

Hoe is mindfulness ontstaan?

Mindfulness is ontstaan uit de behoefte om het menselijk bestaan beter te begrijpen en er meer grip op te krijgen. Meer dan 2500 jaar geleden hadden mensen al in de gaten dat ons brein niet altijd in ons voordeel werkt en begonnen ze systematisch hun eigen geest te onderzoeken door gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties zonder oordeel te observeren. Deze methode, bekend als meditatie, bracht inzichten voort die de basis vormen van mindfulness en de MBSR-training. De combinatie van oude inzichten en de huidige wetenschappelijke kennis over de werking van ons brein maakt mindfulness krachtig en ook in onze tijd relevant.

Wat levert mindfulness op?

• Minder stress: Je leert signalen van stress eerder herkennen en kunt er effectiever mee omgaan.
• Betere focus: Je wordt minder afgeleid door piekergedachten en kunt je beter concentreren.
• Meer balans: Je herkent negatieve patronen sneller en reageert bewuster.
• Verbeterde relaties: Je leert beter luisteren en reageren, wat de communicatie met anderen versterkt.

De mindfulness trainer

Een goed opgeleide mindfulness trainer begeleidt je bij dit proces. In Nederland zijn drie geaccrediteerde instituten die een volledige opleiding tot mindfulness trainer verzorgen. Als een trainer een geaccrediteerde opleiding heeft afgerond, kan hij of zij worden opgenomen in het landelijke Mindfulness Register (mindfulnessregister.nl).

De kwaliteit van deze opleidingen en de trainers wordt regelmatig gecontroleerd. Dit geeft jou als deelnemer de zekerheid dat je met een gekwalificeerde professional werkt.

Of je nu wilt starten met mindfulness of je bestaande praktijk wilt verdiepen, onze trainers staan voor je klaar. Neem gerust contact op met een gekwalificeerde trainer om te bespreken wat mindfulness voor jou kan betekenen.

Vind een gekwalificeerde mindfulnesstrainer