Interview met Corina Greven
You can read this interview in English in our Science Newsletter, Dec. 2020.
Corina Greven (36) is geboren en getogen in Franken (Duitsland) en woont in Nijmegen aan de Waal. Corina is Associate Professor aan het Radboud Universitair Medisch Centrum en is tevens verbonden aan Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Kan mindfulness-based interventie kinderen met ADHD en hun ouders helpen? En: preventie is misschien wel één van de meest solide investeringen die een samenleving kan doen om de ziektelast en -kosten van haar burgers te verlagen en veerkracht en gezondheid te bevorderen.
Door Marleen ter Avest
Waar heb je gestudeerd en waarom heb je die studie(s) gekozen?
Ik begon te studeren aan de Universiteit van Bamberg, Duitsland, maar toen ik 20 was, verhuisde ik naar Londen om mijn BSc in Psychologie af te ronden aan het University College London, UK. Dit was destijds (2004) een ongebruikelijk pad, maar het verbreedde mijn horizon enorm. Ik verbleef in Londen voor mijn MSc en PhD in de Sociale, Genetische en Ontwikkelingspsychiatrie aan het King’s College London. Het was moeilijk om te kiezen wat ik wilde studeren. Er waren te veel opties en ik had een brede interesse in zowel psychologie, biologie als culturele wetenschappen. Gelukkig had ik op de ochtend van de deadline een ‘openbaring’: het was mijn wens om psychologie te studeren.
Hoe ben je in mindfulness-onderzoek terechtgekomen?
Het eerste zaadje was misschien al op school geplant. Onze sportleraar had aan ieder van ons gevraagd om een training te kiezen en deze aan de klas te geven. Ik koos meditatietraining van de lijst. Hoewel dit mijn eerste contact met meditatie was, kwamen verschillende medeleerlingen achteraf naar mij toe, in de veronderstelling dat ik ervaren was met meditatie. Dus het leek van nature bij mij te passen.
Pas veel later had ik weer contact met meditatie. Ik was net gepromoveerd op aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD). Destijds was er net een wetenschappelijke studie gepubliceerd, die aantoonde dat universiteitsstudenten na een mindfulness-training veranderingen lieten zien in de structuur van de witte stof van de hersenen, die gerelateerd waren aan zelfbeheersing. Zelfbeheersing verwijst naar het vermogen om aandacht, emoties en impulsen te reguleren, waar kinderen met ADHD juist vaak problemen mee hebben. Dus ik dacht, hé, mindfulness kan misschien ook relevant zijn voor kinderen met ADHD.
Waar focus je op dit moment specifiek op?
ADHD wordt beschouwd als een neurologische ontwikkelingsstoornis die bij 5% van de kinderen voorkomt. ADHD wordt gekenmerkt door positieve eigenschappen zoals creativiteit, maar ook door kernsymptomen van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit. Samen met zelfbeheersingsproblemen kunnen die erg belemmerend zijn. Hoewel gebruikelijke interventies voor ADHD effectief zijn, werken ze niet voor alle kinderen en blijven resterende symptomen en beperkingen vaak bestaan. Veel gezinnen met ADHD zijn dan ook niet helemaal tevreden met de interventies die momenteel beschikbaar zijn. Mindfulnesstraining is hier veelbelovend en veel ouders staan open voor op levensstijl gebaseerde interventies.
Daarom hebben we de MindChamp-studie opgezet. In MindChamp onderzoeken we of een mindfulness-gebaseerde interventie, genaamd MYmind, de zelfbeheersing van kinderen met ADHD kan verbeteren, en het welzijn en mindful ouderschap bij de ouders kan vergroten. In MindChamp werk ik samen met Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie (prof. Jan Buitelaar), het Radboud Centrum voor Mindfulness (prof. Anne Speckens) en de Universiteit van Amsterdam (prof. Susan Bogels).
Wat is een belangrijke ontdekking die je hebt gedaan?
Ik ben enthousiast over onze bevindingen vanuit de interviews met gezinnen met ADHD over hun ervaringen met de mindfulness-gebaseerde interventie. Hieruit hebben we geleerd welke factoren kinderen en hun ouders helpen bij het beoefenen van mindfulness, wat het moeilijk maakt, en hoe ze de effecten van het beoefenen van mindfulness ervaren. De belangrijkste bevindingen zijn samengevat in onze blog.
Wat heeft een mindfulnesstrainer in het veld aan deze kennis?
Wetenschappelijk onderzoek zoals MindChamp zal op de lange termijn een rol spelen in de vraag of mindfulness-gebaseerde interventies onderdeel zouden moeten worden van reguliere interventies voor gezinnen met ADHD, en hoe kosten kunnen worden vergoed.
Meer concreet: sommige mindfulness-trainers zouden baat kunnen hebben bij onze tips over het verbeteren van mindfulness-gebaseerde interventies voor kinderen met ADHD.
In hoeverre beïnvloedt jouw eigen beoefening de manier waarop je mindfulness bestudeert en vice versa?
Door zelf mindfulness te beoefenen, kan ik vanuit mijn eigen ervaring hypothesen formuleren die ik kan testen in wetenschappelijk onderzoek. Ik werk echter ook samen met onderzoekers die mindfulness niet zelf beoefenen en die juist een ander perspectief toevoegen.
Wat is jouw grootste uitdaging bij verder onderzoek naar mindfulness?
Om ons onderzoek van de MindChamp als klinische studie te publiceren. In de toekomst wil ik ook onderzoeken hoe op mindfulness gebaseerde trainingen werken voor andere populaties, bijvoorbeeld mensen die hoog scoren op het persoonlijkheidskenmerk Sensory Processing Sensitivity (in lekentaal ‘hoogsensitief’ of ‘hooggevoelig’).
Wat is volgens jou de grootste uitdaging bij mindfulness-onderzoek in het algemeen?
We moeten beter begrijpen hoe mindfulness-gebaseerde interventies werken en voor wie ze werken. Alleen dan kunnen we interventies verder verbeteren en afstemmen op het individu.
Is er iets dat je zou willen zeggen of delen met de mindfulness-trainers?
Preventie is misschien wel één van de meest solide investeringen die een samenleving kan doen om de ziektelast en -kosten van haar burgers te verlagen en veerkracht en gezondheid te bevorderen. Tot nu toe lag de focus van de gezondheidszorg echter op het verminderen van symptomen zodra aandoeningen en ziekten zich al voordoen. Er is een veel sterkere focus op preventie nodig, dus voorkomen dat symptomen zich ontwikkelen of verergeren. Op mindfulness gebaseerde interventies hebben hier een groot potentieel. Ze zijn geschikt voor patiënten met ernstige klachten, maar passen ook in de maatschappelijke vraag naar meer aandacht voor een gezonde levensstijl en preventie. Ik wil de mindfulnesstrainers prijzen voor hun belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de levens van mensen met ernstige aandoeningen, maar ook voor hun inspanning voor preventie, wat de komende jaren steeds belangrijker zal worden.